O Aυτισμός ή Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται ήδη από την παιδική ηλικία. Τα παιδιά που ανήκουν στην ΔΑΦ διαφέρουν σημαντικά τόσο στο βαθμό της διαταραχής τους όσο και στα συμπεριφορικά τους προβλήματα. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις, που καλούνται τα παιδιά με αυτισμό να αντιμετωπίσουν, είναι οι δυσκολίες στην επικοινωνία τους, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και στη συμπεριφορά τους.
Πιο συγκεκριμένα
- Δυσκολίες επικοινωνίας
- Δεν μιλάει ή έχει ελλειπή ομιλία
- Έχει φτωχό λεξιλόγιο
- Η ομιλία του είναι ρομποτική
- Δυσκολεύεται να εκφράσει αυτό που θέλει ή έχει ανάγκη
- Επαναλαμβάνει ό,τι του έχει ειπωθεί
- Δυσκολεύεται να απαντήσει σε ερωτήσεις
- Μιλάει για τον εαυτό του στο γενικό πρόσωπο
- Έχει δυσκολίες στη κοινωνική Αλληλεπίδραση
- Έχει φτωχή ή και ανύπαρκτη βλεμματική επαφή
- Ελλειπής ικανότητα παιχνιδιού προσποίησης ή κοινωνικού παιχνιδιού
- Δεν κάνει φίλους
- Δυσανασχετεί όταν το αγγίζουν ή το αγκαλιάζουν
- Πολύ συχνά κάνει εκρήξεις θυμού χωρίς απαραίτητα να υπάρχει εξωτερικό ερέθισμα που να τις προκαλεί
- Εστιάζει εμμονικά σε αντικείμενα ή θέματα που τον ενδιαφέρουν
- ‘Εχει δυσκολίες στη συμπεριφορά του
- Επεξεργάζεται και χρησιμοποιεί τα αντικείμενα με ασυνήθιστο τρόπο
- Προσκολλάται αρκετά συχνά σε πράγματα
- Κουνάει τον κορμό του μπροστά και πίσω, κάνει πετάλλισμα των χεριών και περπατάει στις μύτες των ποδιών του
- Δεν έχει αίσθηση του φόβου σε πραγματικούς κινδύνους, ώστε να προστατευτεί
- Παρουσιάζει έντονες δυσκολίες στο να διαχειρίζεται μια αλλαγή στην καθημερινή του ρουτίνα
Γενικοί θεραπευτικοί στόχοι
Παρόλο που θεραπεία για τον αυτισμό, μέχρι στιγμής άλλωστε δεν υπάρχει, εντούτοις η ποιότητα της ζωής των παιδιών με ΔΑΦ μπορέι να βελτιωθεί με τις κατάλληλες δια βίου εκπαιδευτικές παρεμβάσεις από τους εξειδικευμένους μας θεραπευτές και βεβαίως με την υποστήριξη της οικογένειας.
Ως γενικότεροι θεραπευτικοί στόχοι τίθονται:
- η ανάπτυξη των δεξιοτήτων της κοινωνικής συναλλαγής και της επικοινωνίας των παιδιών στα διάφορα περιβάλλοντα
- η αντιμετώπιση των συμπεριφορικών και συναισθηματικών προβλημάτων όπως αυτά αναδύονται στην αναπτυξιακή περίοδο του παιδιού.
- η προώθηση των ενδιαφερόντων και των δεξιοτήτων του κάθε παιδιού με ΔΑΦ και
τέλος, η υποστήριξη της οικογένειας από έμπειρους επαγγελματίες ώστε να χειρίζεται με τον κατάλληλο τρόπο τις καθημερινές δυσκολίες που γεννιούνται.
Η μοναδικότητα όμως του κάθε παιδιού και ο βαθμός της διαταραχής του είναι αυτά που θα καθορίσουν τους στόχους ενός εξειδικευμένου προγράμματος δομημένο ακριβώς πάνω στις ανάγκες του παιδιού και σε ακριβή αντιστοιχία με το αναπτυξιακό του προφίλ. Η δημιουργία μιας ειλικρινούς σχέσης συνεργασίας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στους θεραπευτές και την οικογένεια είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της επιτυχίας του εκάστοτε θεραπευτικού προγράμματος.
Αφού συλλέξουμε τις απαραίτητες πληροφορίες από το ιστορικό του παιδιού και λάβουμε υπόψιν τις οπτικές, τους στόχους αλλά και τις προτεραιότητες όλων όσων εμπλέκονται στην καθημερινότητά του, οργανώνουμε ένα θεραπευτικό πλάνο που περιλαμβάνει α) ατομικές-εξατομικευμένες συνεδρίες, β) συμμετοχή σε ομαδικά προγράμματα με παιδιά του ίδιου αναπτυξιακού προφίλ και γ) εξωτερικά προγράμματα.
Στοχεύοντας σε μια ολιστική θεραπευτική αντιμετώπιση το παιδί παρακολουθεί εξατομικευμένες συνεδρίες Ειδικού Παιδαγωγικού ,Λογοθεραπείας, Εργοθεραπέιας και Ψυχοπαιδαγωγικού προγράμματος. ΟΙ ατομικές συνεδρίες δομούνται με τέτοιο τρόπο ώστε τα παιδιά να εξελίσσουν τις βασικές δεξιότητες της επικοινωνίας, της ανάπτυξης του προφορικού λόγου, της διατήρησης ή της κατάκτησης βλεμματικής επαφής, της ικανότητας για υπομονή, της αυτονομίας και της αντοχής τους στη ματαίωση.
Τα ομαδικά προγράμματα δίνουν τη δυνατότητα στο παιδί αφενός να γενικεύσει τις βασικές δεξιότητες που έχει κατακτήσει από τις εξατομικευμένες θεραπείες και αφετέρου να αναπτύξει την ικανότητα της ενσυναίσθησης σε τέτοιο βαθμό που θα του επιτρέψει να διαχειρίζεται τις δυσκολίες της καθημερινότητας με έναν κοινωνικά αποδεκτό τρόπο και να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του.
Αναπόσπαστο κομμάτι του θεραπευτικού σχεδιασμού μιας αγωγής, είναι η οργάνωση των εξωτερικών προγραμμάτων με τη συμμετοχή των γονιών και του θεραπευτή, όπου το παιδί έχει τη δυνατότητα να αλληλοεπιδρά στα κοινωνικά περιβάλλοντα, σε πραγματικό χρόνο και καταστάσεις, να μαθαίνει τον τρόπο να διαχειρίζεται τις συναισθηματικές δυσκολίες (θυμός, άγχος) που του προκαλούν τα αισθητηριακά ερεθίσματα των φυσικών χώρων(σούπερ-μάρκετ, βιβλιοπωλείο, κίνηση στο δρόμο κ.α).
Η λειτουργική ανεξαρτησία του παιδιού με αυτισμό αποτελεί κύριο στόχο των θεραπευτικών μας μεθόδων και για αυτό το λόγο εντάσσεται εξ αρχής στην διαδικασία οργάνωσης των ατομικών προγραμμάτων. Μιλώντας για λειτουργική αυτονομία αναφερόμαστε στις δεξιότητες της καθημερινής ζωής (ΔΚΖ) που αποτελούν έναν από τους βασικούς τομείς της προσαρμοστικής συμπεριφοράς του παιδιού μαζί με τις κοινωνικές δεξιότητες και τις ικανότητες επικοινωνίας. Οι ΔΚΖ περιλαμβάνουν :την αυτοφροντίδα (σίτιση, πλύσιμο τουαλέτα, προσωπική υγιεινή), την οικιακή φροντίδα (ασφάλεια στο σπίτι, προετοιμασία φαγητού, τακτοποίηση προσωπικών αντικειμένων κ.α) και την διαβίωση στην κοινότητα (ασφάλεια, διαχείριση χρημάτων ,ώρας, τήρησης κανόνων του σχολείου και των εργασιών).
Μα αυτό που πραγματικά χρειάζονται οι μικροί μας φίλοι είναι μια μεγάλη αγκαλιά και διάθεση από εμάς να γνωρίσουμε έναν θαυμαστό κόσμο, τον δικό τους.
